Kurkuma to chyba jedna z najlepiej biologicznie poznanych przypraw świata! Swoją sławę szafran indyjski zawdzięcza obecności aktywnych związków polifenolowych, z których najbardziej cenna jest kurkumina. Związek ten nadaje żywności żółto-pomarańczowe zabarwienie, dlatego też często wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym jako naturalny barwnik żywności. Kurkumina kryje w sobie wiele cennych właściwości prozdrowotnych. Substancja ta wykazuje silne działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwwirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze, a także przeciwnowotworowe.
Właściwości prozdrowotne
Kurkumina zapobiega powstawaniu przewlekłego stresu oksydacyjnego, który odpowiedzialny jest za rozwój choroby Alzheimera, choroby Parkisona, chorób krążenia, a nawet chorób nowotworowych. Regularne spożywanie kurkuminy neutralizuje reaktywne formy tlenu i powoduje wzrost glutationu (związku o silnych właściwościach przeciwutleniających). Kurkumina ma też istotne znaczenie w utrzymania prawidłowej gospodarki lipidowej poprzez obniżenie poziomu cholesterolu LDL i podniesienie cholesterolu HDL. W badaniach z udziałem zwierząt, przyjmujących dietę wysokocholesterolową, podawanie ekstraktu z kurkuminy ograniczało tworzenie się nacieków tłuszczowych na ścianach tętnic, co może wskazywać na ochronne, przeciwmiażdżycowe działanie tego składnika.
Liczne badania potwierdzają skuteczność kurkuminy w prewencji chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona. Schorzenia te są jednymi z najczęstszych schorzeń otępiennych u osób w podeszłym wieku i stanowią poważne zagrożenie wśród starzejącego się społeczeństwa. Kurkumina hamuje reakcje zapalną w tych chorobach i obniża ryzyko uszkodzeń wywołanych stresem oksydacyjnym. Zapobiega także powstawaniu i odkładaniu β-amyloidu, przez co spowalnia rozwój choroby.
Kurkumina jest czynnikiem chemoprewencyjnym. Blokuje aktywację kancerogenu (czynnika prowadzącego do rozwoju raka), dzięki czemu hamuje rozwój nowotworu już podczas inicjacji (pierwsze stadium choroby nowotworowej). Oczywiście nie oczekujmy spektakularnych efektów protekcyjnego działania kurkuminy, jeśli jesteśmy nałogowymi palaczami. Na początek proponuję zrezygnować z palenia papierosów. To jednak wciąż najlepsza inwestycja dla zdrowia i przy okazji portfela.
Kurkumina może wspomagać organizm również w czasie stosowania terapii przeciwnowotworowej. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym chroni serce przed uszkodzeniami wywołanymi cytostatykami. Pamiętajmy jednak, że ani kurkuma, ani żaden inny naturalny środek wykazujący działanie prozdrowotne, nie zastąpi leczenia zasadniczego, a jego stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem.
Ten żółto-pomarańczowy barwnik korzystnie wpływa na przewód pokarmowy. Badania kliniczne udowodniły, że kurkumina wykazuje działanie przeciwwrzodowe i zapobiega zaburzeniom trawienia związanym z wymiotami, wzdęciami i odbijaniem. Wywiera pozytywny efekt na pracę wątroby, działając żółciopędnie i żółciotwórczo. Ochrania hepatocyty przed działaniem czynników hepatotosycznych, w tym alkoholu, paracetamolu, aflatoksyn czy środków ochrony roślin.
Kurkumina wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe. Hamuje wzrost niektórych bakterii gram-dodatnich, drożdżaków oraz niektórych bakterii tlenowych (z rodzaju Bacillus) oraz beztlenowych (z rodzaju Clostridium).
Jak zwiększyć przyswajalność z codzienną dietą?
Kurkumina jest jednym z lepiej poznanych pod względem aktywności biologicznej związków, który wykazuje prozdrowotny wpływ na organizm człowieka. Niestety, pomimo niezwykle cennych właściwości, nie jest na szeroką skalę wykorzystywana w leczeniu różnych chorób. Związane jest to z szybkim metabolizm w przewodzie pokarmowym, słabą rozpuszczalnością w płynach ustrojowych i niską przyswajalność tego składnika. W celu zwiększenia jego biodostępności do sproszkowanej kurkumy warto przed spożyciem dodać niewielką ilość pieprzu czarnego, który zawiera piperynę. Dodatek piperyna zwiększa biologiczną dostępność kurkuminy nawet 20-krotnie. Kurkumina jako substancja litofilna rozpuszcza się w tłuszczu, warto więc spożywać ją w towarzystwie produktów tłuszczowych, które pomogą zwiększyć jej dostępność. Kurkuma znana jest także z kulinarnego wykorzystania jako składnik curry. Curry, poza kurkumą zawiera w swoim składzie także pieprz czarny, co zapewnia obecność dwóch aktywnych składników jednocześnie – kurkuminy i piperyny.
Jak spożywać?
Tak jak lubisz!
Ja najczęściej stosuję kurkumę jako bazę do kanapek. Posypują nią posmarowane masłem pieczywo, a następnie nakładam pozostałe składniki, lub przygotowują oleistą pastę z oleju lnianego (do oleju lnianego dodaję sproszkowaną kurkumę i szczyptę czarnego pieprzu, całość mieszam i polewam nią pieczywo). Kurkuma jest także idealna jako panierka do pieczonego kurczaka, jako dodatek do innych mięs, ryb, warzyw czy ryżu.
Kurkuma ma charakterystyczny smak i zapach, z uwagi na zawartość olejków eterycznych. Obecne są w niej także składniki mineralne takie jak potas, wapń, żelazo, sód oraz witaminy: C, PP, B2 i B1.
Kurkuma z uwagi na obecność bioaktywnego barwnika kurkuminy wykazuje wielokierunkowe działanie terapeutyczne. Warto więc włączyć ją do codziennego jadłospisu. Należy jednak pamiętać, że jej stosowanie ma przede wszystkim charakter prewencyjny i nie powinno być zamiennikiem właściwego leczenia farmakologicznego w chorobach przewlekłych.
Może Ci się spodobać
...